Το έργο αυτό, το οποίο εκδόθηκε στα γερμανικά από εκδοτικό οίκο της Hersbruck/Νürnberg, ερευνά την εξέλιξη των ελληνικών πολιτικών κομμάτων κατά τα έτη 1821 έως 1910. Δεν περιορίστηκε στην ιστορική εξιστόρηση. Προσπάθησε να αναλύσει το αληθινό γίγνεσθαι της πολιτικής ζωής. Η μέθοδος που ακολουθήθηκε είναι η πλέον σύγχρονη για την εξέταση του φαινομένου «πολιτικό κόμμα» (Duverger, Neumann, Lipset, Rokkan). Είναι η μεθοδολογία της νεώτερης πολιτικής επιστήμης, η οποία επιδιώκει να εξηγήσει πώς, γιατί, ποιά τα κίνητρα, ποιά συμπεριφορά οδήγησαν στη συγκεκριμένη εξέλιξη και ποιό κοινωνικό περιβάλλον την επέτρεψε. Οι παράγοντες άνθρωπος και κοινωνική διάρθρωση βρίσκονται στο επίκεντρο της έρευνας. Τα νεκρά γεγονότα δεν ενδιαφέρουν. Η ουσία είναι ο μηχανισμός της δυναμικής της εξέλιξης. Μελετάται η πραγματικότητα, οι πολιτικές θεωρίες και οι δυνάμεις, οι οποίες κυριάρχησαν στη συγκεκριμένη εποχή. Το έργο ήταν απόρροια πολυετούς επιστημονικής εργασίας, διότι τα στοιχεία – κοινωνιολογικά, στατιστικά, οικονομικά, δημογραφικά κλπ – ήταν πολύ ελλιπή. Ταυτόχρονα εξετάζεται η πολιτική, η πολιτειακή, η συνταγματική εξέλιξη, η κοινωνική διάρθρωση, γενικότερα η κοινωνία, η οικονομία, οι πολιτικές θεωρίες και τα ιδεολογικά ρεύματα της σχετικής χρονικής περιόδου.
Βασική θέση του βιβλίου υπήρξε η παρουσίαση της αλληλοσύνδεσης της πορείας του κομματικού συστήματος, της πολιτικής ζωής με την κοινωνία, της οικονομικής συγκρότησης, του ιδεολογικού και πνευματικού κλίματος της εποχής. Παρουσιάζονται επίσης οι θεσμικές και συνταγματικές μεταβολές, οι εκλογικοί νόμοι και τα αποτελέσματα των εκλογών. Καταβλήθηκε προσπάθεια για την ψυχολογική ανάλυση των κινήτρων και γενικότερα της δράσης των ηγετών και των στελεχών των κομμάτων, καθώς και της πολιτικής και εκλογικής συμπεριφοράς του λαού κατά την εποχή εκείνη. Ο υπότιτλος του βιβλίου «Ένα νέο κράτος στο δρόμο προς την δημοκρατία», υποδηλώνει την προσπάθεια επεξήγησης των ελληνικών δεδομένων σε σχέση με τους προβληματισμούς πολιτικών και θεσμικών εξελίξεων σε νεοϊδρυόμενα κράτη. Ως γνωστό, σήμερα αποδίδεται από την πολιτική επιστήμη ιδιαίτερη σημασία στην έρευνα της πολιτικής στις υπό ανάπτυξη κοινωνίες.
Το έργο στο πρώτο κεφάλαιο πραγματεύεται την κοινωνική συγκρότηση και τους ιδεολογικούς προσανατολισμούς πριν από την επανάσταση. Πριν από οποιαδήποτε εξέταση πολιτικού θέματος κρίθηκε αναγκαία η έρευνα του κλίματος, της κοινωνικής πραγματικότητας και των ιδεολογικών ρευμάτων, τα οποία κυριαρχούσαν τότε. Η έρευνα της οικονομικής κατάστασης, εάν υπήρχε αριστοκρατία και φεουδαρχία στην Ελλάδα. Βάσει επιστημονικών δεδομένων παρουσιάστηκε η τότε ανυπαρξία κοινωνικών τάξεων και εξετάσθηκαν σε βάθος η κοινωνική συγκρότηση και οι φορείς της εξουσίας της χώρας. Ακολούθως αναπτύχθηκαν το περιεχόμενο, η έκταση και η σημασία του «ελληνικού διαφωτισμού», η εξέλιξη του εκπαιδευτικού συστήματος, οι αντιλήψεις περί οικουμενικού και εθνικού κράτους, η επίδραση της γαλλικής επανάστασης, καθώς και οι ιδέες, οι οποίες οδήγησαν στην επανάσταση του 1821.
Το δεύτερο κεφάλαιο του βιβλίου αναλύει πολιτικά τις τάσεις, τις διαφορές και αντιθέσεις κατά τα έτη 1821-1825. Εξετάζονται τοπικές διαφορές, οι σχέσεις πολιτικών και στρατιωτικών και καταβάλλεται προσπάθεια κατανόησης, βάσει ειδικής μελέτης, της εποχής της τότε κοινωνίας.
Το τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζει τα πρώτα ελληνικά κόμματα, τα επονομαζόμενα «ξενικά», το αγγλικό, το γαλλικό και το ρωσικό κόμμα. Αντιμετωπίζεται το ερώτημα εάν τα κόμματα ήταν ξένης επιρροής και έβλαψαν την Ελλάδα και γενικότερα την επίδραση τους στην ιστορική εξέλιξη.
Το τέταρτο κεφάλαιο αναλύει την περίοδο του πολυκομματισμού, ο οποίος επικράτησε κατά τα έτη 1855-1882, τη δημοκρατική διαδικασία της εποχής, τη μορφή των πολιτικών αγώνων, τον θεσμό και τον τύπο του κόμματος ο ποίος αναπτύχθηκε, τα πολιτικά ήθη, την εκλογική συμπεριφορά και τέλος την κληρονομιά των κομμάτων.
Το πέμπτο κεφάλαιο εξετάζει την κοινωνία, την οικονομία και τα ιδεολογικά ρεύματα κατά τα έτη 1821-1910. Στο έργο παρουσιάζοντα τα δημογραφικά στοιχεία, ο πληθυσμός κατά φύλο και ηλικία, ο παραγωγικός πληθυσμός, η σχέση του αγροτικού με τον αστικό πληθυσμό και η οικονομική εξέλιξη. Ειδικό μέρος του κεφαλαίου εξετάζει τη Μεγάλη Ιδέα, τον φιλελευθερισμό, την πνευματική ζωή και τον τότε ρομαντισμό. Το κεφάλαιο ολοκληρώνεται με την εκτενή έρευνα της κοινωνίας της εποχής, των προσδιοριστικών στοιχείων της κοινωνικής διαμόρφωσης, τα σχετικά με την αστική τάξη, καθώς και τα κοινωνικά στοιχεία γύρω από αυτήν. Καταβάλλεται προσπάθεια να εμφανιστούν με ειδική ανάλυση οι παράλληλοι δρόμοι της κοινωνικής συγκρότησης προς την πολιτική εξέλιξη.
Το έκτο και τελευταίο κεφάλαιο καλύπτει τον δικομματισμό των ετών 1882-1910. Αφού εξετάζονται τα γενικά χαρακτηριστικά της περιόδου, αντιμετωπίζονται τα τότε γεγονότα στις πραγματικές τους διαστάσεις και ερμηνεύονται οι κινητήριες δυνάμεις της ιστορικής πορείας. Ειδική μελέτη πραγματεύεται τους σκοπούς, τους φορείς, τις μεθόδους και την προπαγάνδα των κομμάτων.
Το έργο ολοκληρώνεται με την ανάλυση της πολιτικής και εκλογικής συμπεριφοράς του Νεοέλληνα και του κομματικού συστήματος το οποίο αναπτύχτηκε την εποχή εκείνη.
Για το παραπάνω βιβλίο είχαν δημοσιευθεί 24 κριτικές στις ελληνικές εφημερίδες και περιοδικά και 20 κριτικές σε ξένες εφημερίδες και περιοδικά. Παρακάτω αναφέρονται τα στοιχεία ορισμένων από τα ξένα έντυπα στα οποία δημοσιεύθηκαν κριτικές:
G. Grimmen, Das Historisch — Politische Buch, τομ. XV, τ. 11/12/1966.
D. Dontas, Balkan Studies, 8/1 1967.
J. Gaitanides, Hellenika, Bochum, 1/1967.
The Times, Literary Supplement, 18 Μαΐου 1967.
P. Walser, Die Weitwoche, 17 Νοέμβριου 1967.
Revue Francaise de Science Politique, Δεκέμβριος 1967.
J. Rexine, American Historical Review, Δεκέμβριος 1967.
Der Staat, τόμ. 7, τ. 1, 1968.
F.W. Fernau, Europa Archiv, 25 Απριλίου 1968.
R. Kneucker, Oesterreichische Zeitschrift für Oeffentliches Recht, Σεπτέμβριος 1968.
E. Streif, Neue Zürcher Zeitung, 10 Νοεμβρίου 1968.
G. Mayer, Südost–Forschungen, τ. 26, σ. 509, 510.
W. Schäffer, Juristische Blätter, έτος 91, τ. 15/16, 16 Αυγούστου 1969.
